- Θήβαι
- I
Αρχαία πόλη της Αιγύπτου, στη θέση της σημερινής πόλης Λούξορ, η οποία είναι ιδιαίτερα πλούσια, κυρίως στα περίχωρά της, σε αρχαιολογικά ευρήματα εξαιρετικής αξίας. H πόλη, που ονομαζόταν από τους Έλληνες και Διόσπολις, άρχισε να ακμάζει κατά την πρώτηενδιάμεση περίοδο, ενώ κατά την 11η δυναστεία (περ. 2070-1991 π.Χ.) έγινε πρωτεύουσα του βασιλείου της Αιγύπτου. Ο Αμενεμχέτ B’ (Αμενέμης) και o Σέσωστρις Γ’ της 12ης δυναστείας (περ. 1991-1778 π.Χ.), αν και θηβαϊκής καταγωγής, μετέφεραν πάλι την πρωτεύουσα στον βορρά, αλλά δεν παραμέλησαν τις Θ., τις οποίες κόσμησαν με ναούς και μνημεία. H πόλη επανέκτησε τη σπουδαιότητά της κατά τη δεύτερη ενδιάμεση περίοδο και από αυτή –με τον Κάμωσι και τον Άμωσι, ιδρυτές της 18ης δυναστείας (περ. 1570-1320 π.Χ.) και του Νέου Βασιλείου– ξεκίνησε η εξέγερση για την αποτίναξη της κυριαρχίας των εισβολέων Υξώς. Αμέσως μετά άρχισε μία περίοδος μεγάλης ακμής για την πόλη, που ορίστηκε πάλι πρωτεύουσα της Αιγύπτου και συγκέντρωσε τα άπειρα πλούτη που αποκόμισαν οι φαραώ από τους νικηφόρους πολέμους τους στη Νουβία, στη Λιβύη και σε χώρες της Ασίας. Από τον πυρήνα της πόλης, της οποίας ούτε τα όρια δεν είναι γνωστά, δεν διασώζεται τίποτα. Και εδώ, όπως στη Μέμφιδα, διατηρούνται οι εκτεταμένες νεκροπόλεις, που εκτείνονται στην αντίθετη όχθη του Νείλου –τη δυτική–στους πρόποδες της λιβυκής οροσειράς. Στην άκρη της πεδιάδας βρίσκονται οι ταφικοί ναοί των διαφόρων ηγεμόνων, ενώ στις πλαγιές του βουνού έχουν ανασκαφεί βασιλικοί ή ιδιωτικοί τάφοι.
Η είσοδος του αρχαιολογικού χώρου των αρχαίων Θηβών στην Αίγυπτο (φωτ. ΑΠΕ).
IIΟ ταφικός ναός της βασίλισσας της Χατσεψούτ, έργο του αρχιτέκτονα Σεν Μουτ, στις αρχαίες Θήβες, κοντά στη σημερινή πόλη Λούξορ της Αιγύπτου.
Αρχαία πόλη της Αχαΐας Φθιώτιδας. Βλ. λ. Πύρασος.
Dictionary of Greek. 2013.